samedi 23 octobre 2010

La corsa camarguenca

Uèi vau vos presentar la corsa camarguenca. La corsa camarguenca es un espòrt taurin sens mesa a mòrt qu'es practicat dins Gard, Erau, una larga part de Boca dau Ròse e qualques vilatges de Vauclusa.
    La corsa se passa dins una arena ; existisson un centenat d'arenas dins aquestes quatre departaments.













Lei dos actors principaus de la corsa camarguenca son : primièr lo buòu, e segond lo razetaire.
Lo buòu pòrta sus son frontau d'atributs :
  • una cocarda qu'es un tròç de teissut roge
  • dos aglands que son de pompoms de lana blanca
  • doas ficèlas
    La tòca dau razetaire es de levar aqueles atributs ambe l'ajuda d'un croquet especific.
Croquet

  • Aquestes atributs son prevalats amb lei dons dei comerciants dei vilatges ais entorns. Quand lo razetaire lèva un atribut, ganha de punts e d’argent.
    Lei punts son comptats per lo classament de chasca categoria de razetaire : escòla de razetaire, proteccion, avenir e as.
Chasca buòu demòra generalament un quart d'ora en pista. Lo buòu a una minuta de reconeissença de la pista per s'i acostumar puèi, lei razetaires pòdon dintrar en pista e començan de faire de razets.
Un autre actor important de la corsa es lo viraire. Generalament lei viraires son d'ancians rezetaires. Doncas lei viraires apèlan lo buòu e lo plaçan per que lei razetaires siaguan dins lei melhoras condicions.

 Anticipacion, es a dire que la vaca aquí a vist lo razetaire partir doncas a anticipat lo raset.


 Còp de barrièra d'un buòu


 Còp de barrièra d'una vaca



Raset



Per mai d'informacions podètz anar sus lo siti de la Federacion Françesa de la Corsa Camarguenca :

vendredi 22 octobre 2010

« Biòulet, biòugraphie d’un taureau de Camargue »

Vos presente una pichòta vidèa que conta l'istòria d'un buòu de Camarga. Es una adaptacion dàu libre qu'escriguèt Rene Domergue ambe la collaboracion de Frederic Cartier-Lange per l'illustracion (lo film correspond a pauc pres a un tèrç dau tèxte complet).

Per ajudar lei que i comprenon pas ren a la bovina, vaquí de pichòtas explicacions que poiràn vos servir davant d'agachar lo filmet.
  • Gandar, que vòu dire sacamand, paucvau, es un gran buòu de la annadas 1950 de la manada Blatièra. Son primier nom èra "Grandes Banes" mas un jorn, un de seis proprietaris diguèt en parlant d'eu : « Tèn pas dre, mai es un brave gandar ! ». Es un buòu qu'a viscut un accident de camin de fèrre e qu'a d'aqueste fach, perdut una bana. L'istòria completa, detalhada e fòrça passionanta es en linha : http://www.ffcc.info/article5139.html?var_recherche=gandar

Davant l'accident
 
Après l'accident

  • Una "encierro" es quand un buòu es bandit dins lei carrièras d'un vilatge ambe un perimètre barrat. Lei joines dau vilatge pòdon jogar ambe lo buòu e pòdon lo razetar.
Aquò fa mau de còps que i a...


  • Una "abrivado" èra lo principi de menar lei buòus de la corsa camarguenca fins ais arenas per la tantossada. Eran lei gardians que menavan lei buòus ambe sei chivaus. Ara, per menar lei buòus de la corsa existís de carris especiaus mas la tradicion de l'abrivado perdura. Son totjorn lei gardians ambe seis chivaus mas lei buòus son différents de lei de la corsa.




Dins lo temps...

 ...e...

...ara.


  • Una "bandido" es l'invèrse de "l'abrivado". Es a dire que lo principi es de tornar menar lei buòus ai prats, doncas part deis arenas e va ai prats.

  •  Lo buòu a la còrda (e non pas a l'ast per lei galavards...) o buòu a la borgina, es enebit ara. Ieu ai pas conegut mas mei parents òc. Lo jòc èra de ligar un buòu a una borgina e de lo passejar dins lo vilatge. Faliá se mesfisar de la reaccion dau buòu e aquò èra lo jòc. Es la forma la mai anciana dau jòc taurin. Foguèt enebit dins leis annadas 1970.

Ara, vos ai pron coflat ambe meis istòrias, vos conflarai encara un autre jorn, e vos daisse agachar lo filmet de "Biòulet". S'avètz pas tot compres, podètz me pausar de questions en comentari.
Picatz aquí http://www.renedomergue.com/biouletweboc per veire aquesta vidèa perque sai pas coma faire per metre la vidèa sus lo blòg quand i es pas sus « youtube » Se sabètz, podètz m'explicar tanben en daissant un comentari... :)

jeudi 7 octobre 2010

Café literari - Ceucle occitan dau país d’Arle

Café literari :
escriure en occitan uèi


Dissate 16 d'octòbre a 16 oras au Coffee Socks, 17 carr. Jouvène en Arle


Lo Ceucle occitan dau país d'Arle prepausa un rescòntre-dedicaça
ame doas escrivanas que vènon de publicar son promier libre
en provençau is edicions de l'Institut d'estudis occitans :


           . Magalí Bizot-Dargent : Questions essencialas e autreis escrichs minusculs
           . Sarà Laurens : Sus lo viu


L'ocasion de descubrir una literatura viva, malurosament pauc mediatisada.

Magalí Bizòt-Dargent

Nascuda en Arle, a passat una part de son enfança a
l'estrangier. Mestressa d'escòla retirada, resta a costat de
Marsilha. Per seis escrichs en occitan a ganhat mai d'un
prèmi literari, e en 2010 lo concors Escritura joinessa
organisat per l'Institut d'Estudis Occitans. Afogada d'istòria,
fuguèt tanben comediana au Centre dramatic occitan de
Provença e cantaira a la Corala dau Lamparo, puèi dins lo
grope Misé Babilha.


Sarà Laurens

Nascuda a Nimes, a fach d'estudis d'inglés e d'occitan. Resta
a Marsilha, onte ensenha despuèi cinc ans l'occitan dins un
liceu. Son escritura se noirís d'aquela tripla cultura francesa,
anglò-saxona e occitana, que i permèt de crear mantuns
mondes. A publicat de novèlas dins lei revistas literàrias Oc e
Reclams. En mai de son trabalh de professor e d'escrivana,
legís fòrça, s'interessa au tiatre, au pianò e a l'art liric.



Magalí Bizòt-Dargent

Sarà Laurens